Według wzorca rasy, lagotto romagnolo może mieć maść jednolitą brudno białą, białą w czekoladowe lub pomarańczowe łaty, czekoladową przesianą, czekoladową w różnych odcieniach z białym lub bez, pomarańczową z białym lub bez. U niektórych psów występuje jasno- lub ciemno-brązowa maska. Dopuszczalne jest podpalanie w różnych odcieniach.

Efektem współdziałania różnych genów jest fenotyp, czyli ostateczny kolor psa, po prostu to jak go widzimy. Natomiast genotyp oznacza zbiór genów posiadanych przez psa i jest tym co chcielibyśmy wiedzieć: jakiego koloru mogą być jego szczenięta.

Geny możemy podzielić na dominujące i recesywne. Geny dominujące zapisywane są dużymi literami i to właśnie efekt ich działania możemy oglądać "na psie". Geny recesywne zapisywane są małymi literami i zwykle ujawniają się gdy szczeniak od obojga rodziców otrzyma dwa takie same geny recesywne.

Każda cecha (np. kolor brązowy albo pomarańczowy) u danego osobnika określona jest przez dwa geny otrzymane po jednym od ojca i matki, i znajdujące się na chromosomach. Geny opisujące daną cechę nazywane są allelami (może ich być wiele), a ich pozycja na chromosomie to locus. Każdy osobnik ma dokładnie jedną parę alleli, ale różnym osobnikom mogą być przekazywane różne kombinacje alleli w danym locus (czyli opisujące konkretną cechę).

Biorąc pod uwagę pary alleli osobniki możemy podzielić na homozygotyczne i heterozygotyczne.

Osobnik homozygotyczny (homozygota) to taki, który z jednego locus ma dwa identyczne allele recesywne (homozygota recesywna) albo dwa identyczne allele dominujące (homozygota dominująca).

Osobnik heterozygotyczny to taki, który z jednego locus ma dwa różne allele, z których jeden jest dominujący nad drugim.

W wyniku podziału redukcyjnego (mejozy) do komórki rozrodczej (plemnika lub komórki jajowej) przechodzi tylko połowa posiadanych genów z danego locus (jeden gen z pary otrzymanej wcześniej od rodziców). Wybór genu jest losowy. Dopiero po zapłodnieniu, nowo powstający osobnik ma cały "garnitur" genów, inny niż każdy z jego rodziców, ale "uszyty" z genów przekazanych przez nich.

U psów geny zgrupowane są w dziewięciu podstawowych loci. Mogą wystąpić w dwudziestu dziewięciu wariantach (allelach), z których dziewiętnaście tworzy cztery serie alleli wielokrotnych.

W wyniku działania genów produkowane są w skórze psa dwa rodzaje melaniny. Eumelanina daje barwę czarną lub czekoladową, natomiast feomelanina barwę rudą lub żółtą.

Barwa każdego włosa zależy od wielu czynników, jednak przy tym samym rodzaju pigmentu, włosy długie mają odcień jaśniejszy od krótkich.

Pary genów mogą dawać różne efekty w fenotypie. W przypadku pełnej dominacji widzimy efekt działania tylko dominującego allelu dlatego heterozygoty i homozygoty dominujące wyglądają tak samo. Przykładem może być gen E. Psy z E/E i E/e są brązowe, psy z e/e są pomarańczowe.

W przypadku niepełnej dominacji (kodominacji) gen dominujący nie maskuje w pełni genu recesywnego, więc widać różnicę pomiędzy homozygotą dominującą, heterozygotą a homozygotą recesywną. Przykładem może być działanie genu Rt - dającego ticking, piegi czyli kolorowe przesianie na białych łatach. Psy Rt/Rt będą miały więcej kolorowego przesiania niż psy Rt/r, a w przypadku r/r białe łaty pozostaną białe.

Może być też tak, że jedne geny maskują działanie drugich. Przykładem może być obecność genu R u psa niełaciatego (S/S). Ze względu na brak białych łat w fenotypie nie ujawnia się działanie genu R. Innym przykładem jest obecność podpalania u psa pomarańczowego (e/e) - po prostu nie widać pomarańczowego podpalania na pomarańczowym psie.